ΣΟΥΔΑΝ
Πάντα είχα μια ιδιαίτερη αδυναμία στις καμήλες, όχι μόνο γιατί έχουν μεγάλες
βλεφαρίδες και μπλαζέ ύφος αλλά για την τεράστια υπομονή τους να περπατάνε για
ατέλειωτες ώρες στην έρημο. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της στατιστικής
Υπηρεσίας του ΟΗΕ υπολογίζεται ότι υπάρχουν σήμερα στον πλανήτη γη τριάντα εννέα
εκατομμύρια καμήλες, που μετρήθηκαν συνολικά χωρίς φυλετικές διακρίσεις αν έχουν
μια ή δύο καμπούρες στην πλάτη τους, αν είναι αραβικές ή είναι Βακτριανές. Σε ένα
ταξίδι με ένα φίλο μου στο Σουδάν ανακαλύψαμε τη γοητεία που έχουν οι άσπρες
καμήλες Bisharin που έχουν πάρει το ονομά τους από τους περίφημους αναβάτες
καμηλών της ομώνυμης φυλής στην Αίγυπτο.
ΣΟΥΔΑΝ, ΟΙ ΚΑΜΗΛΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ
Ένας φίλος μου ο Τόμας και εγώ ξεκινήσαμε ένα ταξίδι από Αθήνα προς την
Βορειοανατολική Αφρική με τον φιλόδοξο στόχο να ακολουθήσουμε την πορεία του
γαλάζιου Νείλου. Στα σύνορα της Αιθιοπίας με το Σουδάν περάσαμε από τον συνοριακό
σταθμό Metema Pass, εκεί όπου τον Δεκέμβρη του 2016 οι πολύνεκρες συγκρούσεις
αντιμαχόμενων ένοπλων ομάδων είχαν προκαλέσει διεθνές δημοσιογραφικό
ενδιαφέρον, και επιβιβαστήκαμε σε ένα Τογιότα πουλμανάκι εννέα θέσεων που
χωρούσε είκοσι αγαπημένους ντόπιους και φτάσαμε στην πόλη Gadaref. Εκεί σε μια
κεντρική διασταύρωση βλέπουμε δύο καμήλες, ζευγάρι φαινόταν από τον τρόπο που
περπατούσαν, να περνάνε με κόκκινο τον κεντρικό δρόμο. Στο ταξίδι μας αυτό στο
Σουδάν συναντήσαμε εκατοντάδες καμήλες.
Στην πρωτεύουσα Χαρτούμ μείναμε σε ένα ιστορικό ξενοδοχείο εκεί που μένουν
συνήθως διπλωμάτες, αρχαιολόγοι, εθνολόγοι και εκπρόσωποι του ΟΗΕ. Το πρωί
ζητήσαμε από τον υπεύθυνο του ξενοδοχείου να κανονίσει ένα αυτοκινητάκι με ένα
οδηγό να μας πάει στο Ομντουρμάν στην απέναντι όχθη του Νείλου στο μεγαλύτερο
παζάρι καμηλών της χώρας.
Πράγματι το πρωί ένας μεσήλικας Σουδανός, από την εμφάνιση φαινόταν πρώην
καμηλιέρης, ήρθε με ένα παλιό αυτοκίνητο και μας πήγε στο θρυλικό από τον πόλεμο
ανεξαρτησίας του Σουδάν ¨Ομντουρμάν¨ εκεί που ο Άγγλος στρατηγός Γκόντον και ο
αρχηγός των Σουδανών επαναστατών Μάντι διασταύρωναν τα ιστορικά τους ξίφη.
Εκεί σε μια τεράστια αλάνα περιφέρονταν εκατοντάδες καμήλες με δεμένο το ένα πόδι
στο γόνατο για να μην μπορούν ( με τρία πόδια) να τρέξουν. Οι καφετί καμήλες είχαν
σαν προορισμό τα κρεοπωλεία του Σουδάν και της Αιγύπτου που τις περιμένανε να
κάνουν το περίφημο παστουρμά και οι επιλεγμένες άσπρες καμήλες Besharin, σε ρόλο
αλόγων, είχαν προορισμό τα καμηλοδρόμια της Σαουδικής Αραβίας. Εκεί κοντά ήταν
τεράστιες αλάνες με κοπάδια από πρόβατα και αγελάδες .
Γρήγορα καταλάβαμε ότι περιφερόμασταν σε μια τεράστια πραγματική αγορά για
επαγγελματίες χασάπηδες χωρίς να έχουμε την πρόθεση να αγοράσουμε καμία καμήλα.
Απλά και μόνο πηγαίναμε από κοπάδι σε κοπάδι και με νοήματα εκφράζαμε τον
θαυμασμό για τα ζώα αυτά και τα φωτογραφίζαμε μαζί με τους στα άσπρα ντυμένους
καμηλιέρηδες ιδιοκτήτες τους.
Το απόγευμα αφού προλάβαμε να δούμε το ηλιοβασίλεμα σε μία από τις γέφυρες του
Νείλου επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Την άλλη ημέρα θα συνεχίζαμε την πορεία μας
προς το Νότο με προορισμό τις πυραμίδες της Μερόης, ένα μνημείο της παγκόσμιας
πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το πρωί με ένα λεωφορείο ξεκινήσαμε για το Σέντι (Shendi) μια πόλη τρείς ώρες
μακριά από το Χαρτούμ στο δρόμο προς το Πορτ Σουδάν. Το Σέντι ήταν κάποτε το
μεγαλύτερο σκλαβοπάζαρο της περιοχής. Εκεί συναντιόντουσαν τα καραβάνια σκλάβων
και γυναικών πριν συνεχίσουν το δρόμο τους για το λιμάνι Σουακίν στην Ερυθρά
θάλασσα και την Αραβική χερσόνησο. Οι δουλέμποροι πουλούσαν τις γυναίκες δούλες
επιτρέποντας τριήμερη προθεσμία δοκιμής στους υποψήφιους αγοραστές. Το Σέντι είχε
μετατραπεί από ότι γνωρίζω στο πρώτο επί σεξουαλική δομική σκλαβοπάζαρο στον
κόσμο.
Ένας συμπαθητικός ταξιτζής με ένα μικρό Hunday Atos μας πήγε από το Σέντι στις
πυραμίδες της Μερόη τριάντα χιλιόμετρα μακριά. Το μικρό αυτοκίνητο έκανε
προσπεράσματα ανάμεσα σε τεράστια βυτιοφόρα φορτηγά που σέρνανε πίσω τους
τεράστια βυτία. Το μικρό Atos ανάμεσα στα φορτηγά αυτά συμπεριφερόταν σαν το
μυρμήγκι που προσπερνάει ελέφαντες.
Τελικά φτάσαμε στις πυραμίδες της Μερόη χωρίς να μας έχει συμβεί κανένα τροχαίο
ατύχημα. Είχε σηκώσει αέρα στα πρόθυρα ανεμοθύελλας και οι πυραμίδες φαντάζανε
υπέροχοι τριγωνικοί όγκοι μέσα σε ένα πέπλο ομίχλης από άμμο. Άλλα αυτοκίνητα δεν
υπήρχαν στον ορίζοντα. Ήταν προφανές ότι θα ήμασταν οι μοναδικοί επισκέπτες στους
τάφους των βασιλιάδων της Κουσίτης. Καθώς πλησιάζαμε τρείς καμήλες με τους
αναβάτες τους σε αγωνιστικό καλπασμό έτρεξαν από μακριά να μας προϋπαντήσουν
αφήνοντας ένα σύννεφο σκόνης πίσω τους. Όταν πλησίασαν αναγνωρίσαμε τρείς
άσπρες καμήλες Bisharin. Ενθουσιαστήκαμε.
Οι καμηλιέρηδες, ένα πατέρας με τα δύο παιδιά του θέλανε μας ανεβάσουν στις
καμήλες τους και μας περπατήσουν στην περιοχή μήπως βγάλουν κανένα χαρτζιλίκι
την ημέρα αυτή. Ο Τόμας ήταν έτοιμος για καμηλοκαβαλαρία ενώ εγώ για να είμαι
ειλικρινής, φοβόμουν μην πέσω από εκεί ψηλά και σπάσω κανένα πλευρό. Τελικά
βλέποντας την ήρεμη βλεφαρίδα της καμήλας υπέκυψα στον πειρασμό.…
Το ανέβασμα σε καμήλα είναι πάντα μια δοκιμασία. Κάθισα στον σαμάρι- θρόνο, τύλιξα
τα δάχτυλα της παλάμης μου στο μπροστά και πίσω στήριγμα της σέλας και το ζώο
ανέβηκε. Η φωτογραφική μηχανή κρεμόταν ακόμη στο λαιμό μου. Αρχίσαμε την πορεία.
Ο πατέρας καμηλιέρης κρατούσε τα γκέμια της καμήλας και ο μικρό γιός στο πλάι το ένα
μου πόδι. Παρηγορούσα τον εαυτό μου ότι αν πέσω από εκεί ψηλά, θα πέσω στα
μαλακά στη χρυσαφένια άμμο. Το θέαμα για ένα ξένο παρατηρητή θα πρέπει να ήταν
γελοίο αλλά ευτυχώς όχι για πολύ.
Η άσπρη καμήλα περπατούσε με σταθερό βηματισμό και όλες οι κινήσεις της έδειχναν
ότι ήταν υγιής και ψυχολογικά ισορροπημένη. Σε λίγο είχαμε γίνει φίλοι, τη χάιδευα και
καθόμουνα πάνω της άνετα σαν σε πολυθρόνα της εποχής των Φαραώ με τα χέρια
στον αέρα. Φτάσαμε στο νότιο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου και κατέβηκα. Η
προσγείωση ήταν και αυτή ομαλή χωρίς εκπλήξεις.
Οι πυραμίδες στη Μερόη είναι μικρές και ψηλόλιγνες, διαφορετικές από αυτές της
Αιγύπτου. Μπροστά στην επική εμπειρία ανάβασης σε μία bisherin καμήλα το
ενδιαφέρον μου για τα αρχαιολογικά μνημεία είχε περιοριστεί. Το μυαλό μου και το
βλέμμα μου ήταν συγκεντρωμένα στο νέο έρωτα μου, στην άσπρη καμήλα που με
συνόδευε. Πρόσεχα πως καθόταν, πως έστριβε το κεφάλι της, πως χαμογελούσε
ειρωνικά.
Στην επιστροφή οι καμηλίερηδες βιάζονταν να γυρίσουν στο χωριό τους και κάνανε τα
ζώα να τρέχουν. Ποτέ δεν μπορούσα να φανταστώ ότι νιώθεις πιο άνετα πάνω σε μια
καμήλα που τρέχει παρά σε μια καμήλα που περπατά. Γυρίσαμε πίσω και δεν ήθελα να
κατέβω από το ζώο, ήθελα να συνεχίσω να τρέχω προς τους γύρω αμμόλοφους χωρίς
να ξέρω που πηγαίνω. Ήθελα για μερικές ώρες, για μερικές μέρες, να γίνω ένα με την
άμμο, τη σκόνη, τον ήλιο, τον ουρανό της ερήμου. Ήθελα να γίνω για λίγο ένας Λόρενς
της Αραβίας.
Αποχαιρέτησα την καμήλα Bisharin που με έκανε να ξεχάσω τον φόβο μου και με άφησε
να νιώσω σαν αναβάτης της ερήμου. Αισθάνθηκα σαν να είχα αποκτήσει μια νέα
υπομονετική φίλη που δεν θα ξεχάσω ποτέ.