(Ημερομηνία Αρθρου: Αυγουστος 2011)
ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Στη σημερινή χρεοκοπημένη Ελλάδα θα ήθελα να σας μεταφέρω μία πρόταση που
μπορεί να προστατεύσει το περιβάλλον και να δώσει δουλειά σε χιλιάδες
εργαζόμενους αντικαθιστώντας τα σημερινά επιδόματα ανεργίας και ντροπής σε
επιδόματα δημιουργικής εργασίας.
Η πρόταση αφορά την ανάπλαση, αποκατάσταση, επισκευή, αναβίωση και
επαναλειτουργία όλων των παραδοσιακών ημιονικών μονοπατιών της χώρας που
σήμερα καταστρέφονται και α τη χάραξη και κατασκευή νέων μονοπατιών για
τουριστική και περιηγητική χρήση σε παραλιακές περιοχές, βουνά και τοπία
ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Το πρόγραμμα αυτό θα δώσει εργασία σε πολλούς
άνεργους σήμερα οικοδόμους, δεν απαιτεί πολλά μηχανικά μέσα, είναι κοινωνική
και περιβαλλοντική επένδυση, βοηθάει τον τουρισμό και μπορεί να
χρηματοδοτηθεί εύκολα χωρίς γραφειοκρατικές δυσκολίες από τα λιμνάζοντα
χρήματα του ΕΣΠΑ.
Τα περισσότερα παλιά μονοπάτια στην χώρα μας έχουν σήμερα να επιλέξουν
ανάμεσα: α) Στην εγκατάλειψη και την διάβρωση που οδηγεί στην εξαφάνιση.
β). Την κακοποίηση από συνεχείς παράνομες διανοίξεις δρόμων πάνω σ΄ αυτά.
γ) Την ενσωμάτωση σε κάποια ιδιοκτησία καταπατητών
Τα τυχερά μονοπάτια που υιοθετήθηκαν από δημάρχους – εξαιρέσεις και σώθηκαν
από την καταστροφή είναι ελάχιστα. Μέσα στο γενικότερο κλίμα οικιστικής
αναρχίας και κακοποίησης του περιβάλλοντος που βιώνουμε καθημερινά η
ενεργοποίηση ενός προγράμματος σωτηρίας και ανάδειξης των μονοπατιών της
χώρας είναι επιτακτική.
Τα μονοπάτια όπως και τα ρέματα χρησιμοποιούνται πολεοδομικά για παράνομες
κατατμήσεις καθώς βαφτίζονται από τους επιτήδειους σύγχρονοι δρόμοι με στόχο
τη δυνατότητα κατάτμησης οικοπέδων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια η νομοθετική
προστασία των μονοπατιών της χώρας σε κεντρικό επίπεδο είναι αναγκαία και
επείγουσα σε τρεις βασικούς άξονες.
1 . Να χαρακτηριστούν όλα τα παραδοσιακά μονοπάτια διατηρητέα.
2 . Να οριστούν αποστάσεις δόμησης από τα μονοπάτια αυτά.
3. Να μη χαρακτηρίζονται με την πολεοδομική έννοια του όρου τα μονοπάτια σαν
σύγχρονοι δρόμοι εξασφαλίζοντας έτσι στα όμορα οικόπεδα πολεοδομικά
πλεονεκτήματα.
Το έργο αυτό μπορεί να εκτελεστεί σε συνθήκες απόλυτης διαφάνειας – με τον
καθορισμό για όλη την Ελλάδα σταθερών τιμών κατασκευής ανά τρέχον μέτρο ή
χιλιόμετρο μήκους για πλακόστρωτα ή χωμάτινα με διακριτά σημεία πορείας
μονοπάτια και μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, Δήμους και
Κοινότητες, δωρεές από φυσικά πρόσωπα, Συλλόγους, Εκκλησιαστικά σωματεία για
μονοπάτια που οδηγούν σε εκκλησίες ή μοναστήρια, απόδημους Έλληνες κ,α.
Το έργο αυτό για να υλοποιηθεί με ταχύτητα, χωρίς υπερβάσεις, εργολαβικές και
γραφειοκρατικές διαδικασίες, θα πρέπει να ενταχθεί στα έργα μικρής κλίμακας –
όπως σήμερα εκδίδονται οι σχετικές οικοδομικές άδειες μικρής κλίμακας για
ιδιωτικά έργα – χωρίς να απαιτούνται οι τυπικές διαδικασίες επιβλέποντος
μηχανικού, κρατήσεων και εγγυητικών επιστολών . Ένας κεντρικός φορέας σε
συνεργασία με τις περιφέρειες και δήμους θα αποτυπώνει σε δορυφορικές
αεροφωτογραφίες τα μονοπάτια και θα εγκρίνει την αποκατάστασή τους. Μια
σειρά από νέους αρχιτέκτονες ή μηχανικούς θα αναλαμβάνουν με σύμβαση έργου
την τεχνική και αισθητική επίβλεψη των έργων σε συνεργασία με τις κατά τόπους
τεχνικές υπηρεσίες των δήμων. Οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται από τους Δήμους
μέσα από ένα ευρύτερο πρόγραμμα – εργασίας δια της πρόνοιας- με κουπόνια
ημέρας που θα έχει ενσωματωμένο το ΙΚΑ χωρίς διαδικασίες πρόσληψης ή
απόλυσης εργαζομένων.
Παράλληλα προτίνεται να δημιουργηθούν νέα μονοπάτια σε παραλιακές ζώνες,
ορεινές περιοχές, και ιδιαίτερης φυσιογνωμίας τοπία. Είναι γνωστό ότι μία λουρίδα
γης ανάμεσα στη θάλασσα και σε μία γραμμή κατά μήκος της ακτογραμμής που
ορίζεται από την πολιτεία είναι δημόσια γη. Η λουρίδα αυτή λέγεται Αιγιαλός.
Οποιαδήποτε κατασκευή μέσα στον Αιγιαλό είναι υπόθεση του δημοσίου. Εκεί θα
μπορούσαν να χαραχθούν μικρά πλακόστρωτα μονοπάτια πλάτους ενός περίπου
μέτρου για την ανάδειξη παραλιακών εκτάσεων και για την εξυπηρέτηση
κολυμβητών και περιπατητών. Η πρόταση αφορά ουσιαστικά την επέκταση των
παραδοσιακών μονοπατιών σε νέες περιοχές για αποκλειστικά τουριστική και
αθλητική χρήση. Το πρόγραμμα αυτό θα έχει τεράστια σημασία για τον τουρισμό ,
θα αποκεντρώσει τις παραλίες και θα αναδείξει χωρίς να καταστρέφει νέες
παραλιακές εκτάσεις. Παράλληλα θα ελευθερώσει και παραδώσει σε κοινή χρήση
καταπατημένα από παράνομες περιτοιχίσεις τμήματα της ακτογραμμής Οι
κατασκευές των νέων μονοπατιών στα βουνά ή σε παραλιακές ζώνες μπορούν να
ακολουθήσουν παρόμοιες διαδικασίες κατασκευής με εκείνες της αποκατάστασης
των παλαιών μονοπατιών.
Στην σημερινή Ελλάδα της χρεοκοπίας , όπου έχουμε κουραστεί να βλέπουμε την
ιστορία μας και το ανεπανάληπτο ελληνικό τοπίο να καταστρέφεται στο βωμό της
κοντόφθαλμης κερδοσκοπίας χέρι χέρι με τη διαχρονική …νομιμοποίηση της
τσιμεντοποιημένης διαφθοράς, στην Ελλάδα του δανεισμού και της υποτέλειας
όπου η πώληση κοινόχρηστων χώρων και μητροπολιτικών πάρκων θεωρείται
εθνική επιτυχία, στην Ελλάδα που το μακεδονικό χρυσάφι εκχωρείται σε τιμή
ευκαιρίας σε άραβες, όπου σήμερα κάθε υπάρχουσα νομοθετική προστασία για
το Ελληνικό τοπίο και περιβάλλον ακυρώνεται με ταχύτητα και η χώρα παραδίδεται
με fast trαck διαδικασίες σε κάθε παρά φύση επιχειρηματικό βιασμό, η πρόταση
αυτή αποκτά και συμβολική σημασία στον αγώνα προάσπισης του ελληνικού
χώρου. Ας στείλουμε ένα μήνυμα ότι η Ελλάδα χαράζει νέα μονοπάτια πάνω στα
χνάρια της ιστορίας της, μονοπάτια που δεν εξαγοράζονται ούτε πωλούνται.
Νίκος Τσεμάνης, πολιτικός μηχανικός, Dipl. Ing ETH Ζυρίχης
